Hier is het. Vers van de pers: het nieuwe boek van Jim van Os en mezelf. In heel begrijpelijke taal beantwoorden we basic vragen over psychose, met als doel om vooroordelen en misverstanden uit de weg te ruimen.
Psychose is geen breinziekte en ook wie overspoeld wordt door psychotische belevingen heeft nog een toekomst. In ons nieuwe boek zetten we die boodschap in de verf.
Als voorproever hier alvast de inleiding:
“Psychotische belevingen komen vrij frequent voor. Denk aan het horen van een stem die er niet is, de overtuiging dat anderen met duistere bedoelingen je kwaad willen doen, aan bizarre zintuigelijke gewaarwordingen, of aan vormen van paranormale openbaring. Naar schatting 15% van de bevolking maakt ooit dit soort ervaring mee.
Toch verbinden velen de term ‘psychose’ vooral met de idee van een ernstige psychiatrische ziekte. Het doet denken aan opsluiting in een psychiatrisch ziekenhuis, aan het moeten slikken van zware medicijnen en bovenal ook aan het doemscenario van een leven zonder toekomst.Veel mensen zijn bang van personen die psychotische belevingen meemaken. Ze denken dat een psychose iemand onberekenbaar en gevaarlijk maakt, vanuit de veronderstelling dat het brein dan niet langer goed functioneert.
Maar kloppen die veronderstellingen wel? Of is het al te gek om vanuit dergelijke bril te kijken?
In dit boek beantwoorden we 33 sleutelvragen over psychose. Dat is heel erg nodig. Er leven namelijk bijzonder veel onzekerheden, misverstanden en vooroordelen rond dit onderwerp. Met onze antwoorden willen we patiënten, naasten, professionals, studenten en andere geïnteresseerden een actueel perspectief op psychose aanbieden. Een perspectief dat vertrekt vanuit recente wetenschap en dat kijkt naar initiatieven voor zorgvernieuwing die het herstelproces ondersteunen.
Want dat is een belangrijke boodschap: herstel is mogelijk. Dat komt omdat psychose niet simpelweg een genetische hersenziekte is. Het is een vorm van psychische kwetsbaarheid, waarbij genen en brein maar een deeltje van de puzzel uitmaken. Het is een kwetsbaarheid waar alle facetten van iemands bestaan op betrokken zijn. Zo spelen ook je manier van omgaan met uitdagingen op vlak van werk, studeren, relaties, opvoeding, zingeving en zelfbeleving een belangrijke rol. Psychotische belevingen overspoelen je op momenten van wanverhouding in het leven, en herstellen kan door nieuwe evenwichten te vinden. Evenwichten die betrekking hebben op je lichamelijk, persoonlijk, existentieel, relationeel, sociaal en maatschappelijk welzijn.
Hoe dat precies loopt, en wat dit betekent voor de geestelijke gezondheidszorg (ggz), lees je in dit boek.
Trouwens, je kan dit boek op meerdere manieren lezen. Het is zo opgebouwd dat je elk hoofdstuk gerust apart kan doornemen, zonder de volgorde van onze vragen te respecteren.Tegelijk zit er wel een opbouw in. In het eerste deel beschrijven we de basics en leggen we uit wat psychose wel is, en wat niet. Het tweede deel gaat in op de individuele factoren en contextfactoren die er een impact op hebben. En in het derde deel, tot slot, bespreken we hoe het herstelproces bij psychose precies loopt en hoe we herstel kunnen bevorderen.”
En dit zijn vragen die we bespreken:
- Wat gebeurt er precies in je hoofd bij een psychose?
- Is er iets ‘verkeerds’ met het brein van iemand
die psychotische ervaringen heeft? - Is een psychose eigenlijk een aanslag op je bewustzijn?
- Wat zijn psychotische belevingen?
- Hoe zien psychotische belevingen eruit voor
een buitenstaander? - Hoe voelen psychotische ervaringen aan voor
wie ze meemaakt? - Kan iedereen dan een (ernstige) psychose krijgen?
- Welke vormen van psychose zijn er?
- Is psychose dan niet hetzelfde als schizofrenie?
- Kan er een verband zijn tussen psychotische ervaringen en de problemen waar iemand mee worstelt?
- Is een psychose een ‘existentiële crisis’?
- Ben je op bepaalde momenten van je leven
gevoeliger voor psychose? - Is psychose anders bij mannen dan bij vrouwen?
- Kun je een psychose voorkomen en hoe?
- Hoe verloopt een psychose doorheen de tijd?
- Waarom is een psychose bij iedereen anders?
- In welke mate is psychose erfelijk (nature)?
- Welke levensomstandigheden maken iemand kwetsbaar voor psychose (nurture)?
- Hoe praat je met iemand die psychotisch is?
- Is iemand met een psychose net zo gevaarlijk als in de films?
- Zijn mensen met een psychose een gevaar voor zichzelf?
- Schuilt er dan geen enkel gevaar in psychose?
- Is herstellen van een psychose hetzelfde als opnieuw ‘normaal’ worden?
- Herstellen van een psychose: wat houdt dat in?
- Waarom is de omgeving cruciaal voor een goed herstel?
- Waarom is creativiteit een sleutel tot herstel?
- Waarom zijn ervaringsdeskundigen zo belangrijk?
- Wat zijn herstelacademies en welke rol kunnen ze spelen?
- Welke houding mag en moet je verwachten van
een professional? - Kunnen medicijnen psychose genezen?
- Wat zijn de positieve en negatieve effecten van medicijnen?
- Kan psychotherapie helpen?
- Hoe moet de ggz georganiseerd worden om herstel te bevorderen?
