Dit najaar gaf ik in de geschreven pers een aantal commentaren bij burnout. In De Standaard (4 oktober) benadrukte ik dat burnout niet teveel mag beschouwd worden als een individueel probleem. Zoals Jan De Vos trouwens heel mooi beargumenteerd in zijn boek over psychologisering (Acco, 2011), zijn we in onze maatschappij sterk geneigd om problemen die een persoon ervaart, ook oorzakelijk aan die persoon toe te schrijven. Van iemand die psychisch lijdt wordt bijvoorbeeld snel gedacht dat de oorzaak voor diens problemen in hem- of haarzelf liggen. Is het niet in diens geest, dan zullen het wel de hersenen of de genen zijn. Die tendens leidt tot een verenging in ons denken omdat ze tal van andere factoren zoals interactiepatronen met anderen, maatschappelijke verwachtingen of de manier waarop we meer gezamenlijk leven en werk organiseren buiten beschouwing laten. Wanneer we psychologiserend denken over burnout menen we dat stabiele factoren in een individu verantwoordelijk zijn voor de problemen die iemand ervaart. Het probleem is evenwel complexer, en dat stip ik aan in dit interview.
Een tweede interview staat in Flair (8 november). Daar geef ik bedenkingen bij korte beschrijvingen die mensen gaven over werkproblemen. Dit stuk toont mooi aan dat de term burnout best niet té veralgemenend wordt gebruikt (Deel 1; Deel 2).
Eerder dit jaar werd mijn boek ‘The Subject of Psychosis: A Lacanian Perspective’ gepubliceerd bij de academische uitgever Palgrave Macmillan. In dit boek bespreek ik hoe Jacques Lacan’s werk over psychosen evolueerde tussen de jaren 1930-1980. Het is een lezing van ‘Lacan tegen Lacan’ en ‘Lacan met Lacan’: consistenties en wijzigingen in zijn opvattingen worden geëxploreerd en op systematische wijze ga ik na hoe hij zijn theorie opbouwt. Globaal onderscheid ik (in het verlengde van Jacques-Alain Miller) 4 periodes in Lacan’s oeuvre over psychosen: een psychiatrische periode, waarin de theorie over het imaginaire functioneren centraal staat; een structuralistische periode, waarin het functioneren van de symbolische orde centraal staat; een object-gerichte periode, waarin de genieting (jouissance) en het object a centraal staan; en een laatste periode, waarin de knopentheorie en een meer systemische redenering over de verhouding tussen het reële, het imaginaire en het symbolische op de voorgrond staat. Elk van deze perioden wordt gesitueerd in het licht van Lacan’s rusteloze zoektocht naar een beter denkmodel en in het licht van de intellectuele context waarbinnen hij aan het werk is. Voor elk van de genoemde perioden bespreek ik ook een casus die voor Lacan toen centraal stond. Respectievelijk zijn dat Aimée, Schreber, de figuur Lol V. Stein uit een boek van Margueritte Duras en de schrijver James Joyce.